چارچوبي عملي براي فعال سازي مشارکت هاي مردمي در امور مدرسه به مناسبت هفته انجمن اوليا و مربيان
چارچوبي عملي براي فعال سازي مشارکت هاي مردمي در امور مدرسه به
مناسبت هفته انجمن اوليا و مربيان
برخورداري آموزش و پرورش از مشارکت هاي علمي و برنامه ريزي شده مي
تواند دروازه هاي رشد و توسعه همه جانبه را با استقرار و تعميق مردمسالاري به سوي
ميهن عزيز اسلامي مان که سرشار از نعمت ها و موهبت هاي خدادادي است بگشايد.
يکي از ظرفيت هاي بالقوه اي که مي تواند زيرساخت اين مشارکت به حساب
آيد، انجمن اوليا و مربيان مدارس هستند. انجمن حلقه اتصال مردم با آموزش و پرورش
است که بزرگترين پيکره دولت محسوب مي شود. پس به تعبيري مي توان گفت انجمن حلقه
اتصال مردم با دولت است.
با اين ديد و نگرش تشکيل انجمن هاي واقعي در مدارس و تقويت روحيه
مشارکت پذيري مديران و بهره جستن از افکار و انديشه اوليا موجب پايداري نظام
مردمسالار خواهد شد و مردم نيز از پيامد تلاش و سعي خود مستقيما بهره مند گشته و
در بهبود آنچه ايجاد و خلق نموده اند با شوق و ذوق بيشتري تلاش خواهند نمود.
مديران با گشوده تر نمودن درهاي مدارس به سوي والدين بويژه والدين
کاردان، اهل نظر، متخصص و ماهر آموزش را از انحصار و محدوده هاي تنگ نظري چهار
ديواري مدرسه و صرفا توسط معلمان رهايي مي بخشند.
راه هاي جلب مشارکت در امور مدرسه براساس وظايف مديران مدارس:
مديران مدارس وظايف و فعاليت هاي متعددي انجام مي دهند. اين وظايف در
شش قلمرو طبقه بندي مي گردد:
1- آموزش و تدريس
2- امور مربوط به کارکنان
3- امور مربوط به دانش آموزان
4- امور مالي و اداري
5- امور مربوط به ارتباط مدرسه و اجتماع
6- امور تسهيلات و تجهيزات موردنياز مدارس
هر يک از عوامل انساني واحدهاي آموزشي، معلمان و کارکنان، دانش آموزان
و اولياي آنان در صورت فراهم نمودن شرايط لازم مي توانند در هر يک از قلمروهاي ياد
شده مشارکت کنند.
1- مهمترين راه هاي مشارکت اولياي دانش آموزان در قلمرو آموزش و تدريس به
ترتيب درجه اهميت عبارتند از:
- همکاري در ايجاد هماهنگي بين فعاليت هاي آموزشي و پرورشي مدرسه و
خانواده
- شرکت در جلسات مشترک با معلمان براي بهبود فعاليت هاي مدارس
- مساعدت در شناسايي مشاغل و هدايت تحصيلي و شغلي فراگيران
- مساعدت در شناسايي نيازهاي آموزشي و پرورشي فراگيران
- همکاري در برگزاري مسابقات گوناگون آموزشي و پرورشي مدارس
2- مهمترين راه هاي مشارکت اولياي دانش آموزان در قلمرو امور مربوط به
کارکنان مدرسه به ترتيب درجه اهميت عبارتند از:
- همکاري در برگزاري هرچه باشکوه تر مراسم بزرگداشت مقام معلم
- تقدير و تشکر از فرهنگيان و معلمان فعال و دلسوز بازنشسته
- همکاري و مساعدت در انجام سفرهاي زيارتي و سياحتي فرهنگيان
- مساعدت در تاسيس صندوق قرض الحسنه مدرسه
3- مهمترين راه هاي مشارکت اولياي دانش آموزان در قلمرو مربوط به امور
دانش آموزان به ترتيب درجه اهميت عبارتند از:
- همکاري در تهيه هدايا و جوايز به منظور تشويق و ترغيب دانش آموزان
- همکاري در ارائه خدمات رفاهي به دانش آموزان کم بضاعت
- همکاري در برگزاري گردش هاي علمي، آموزشي، تفريحي وتربيتي دانش آموزان
- مشارکت در برگزاري مراسم مذهبي و تشويق دانش آموزان به انجام فرايض
ديني
- همکاري در ارائه خدمات بهداشتي براي تامين بهداشت جسمي و رواني دانش
آموزان
4- مهمترين راه هاي مشارکت اولياي دانش آموزان در قلمرو امور مالي و
اداري مدارس به ترتيب درجه اهميت عبارتند از:
- ارائه کمک هاي مالي و مادي به مدارس
- مساعدت فکري به مديريت مدارس در اداره بهتر واحد آموزشي
- همکاري در زمينه حسابداري و ثبت دفاتر مالي مدارس
- همکاري در جذب و جلب کمک هاي مالي و مادي خيرين به مدارس
- همکاري در تامين هزينه هاي مصرفي مدارس از قبيل قبض هاي آب و برق،
تلفن و گاز
5- مهمترين راه هاي مشارکت اولياي دانش آموزان در قلمرو ارتباط مدرسه و
اجتماع به ترتيب درجه اهميت عبارتند از:
- حضور فعال در انجمن اوليا و مربيان و مشارکت در فعاليت هاي مدارس
- همکاري در انعکاس نظرات و انتظارات مردم از مدارس
- مساعدت در برقراري ارتباط موثر مدارس با مساجد و اماکن مذهبي و ديني
جامعه
- همکاري در استفاده مدارس از مراکز فرهنگي، تربيتي و آموزشي موجود در
جامعه
- مساعدت در انتقال صحيح فرهنگي، ديني و ملي به دانش آموزان
6- مهمترين راه هاي مشارکت اولياي دانش آموزان در قلمرو تسهيلات و
تجهيزات آموزشي و کمک آموزشي مدارس به ترتيب درجه اهميت عبارتند از:
- همکاري در تامين امکانات بهداشتي و کمک هاي اوليه مدارس
- مساعدت در تهيه وسايل آموزشي و کمک آموزشي مدارس
- مشارکت در بهسازي و زيباسازي محيط و فضاهاي مدارس
- همکاري در مرمت و تعمير وسايل و امکانات و تجهيزات مدارس
- تهيه و تامين وسايل و امکانات و تجهيزات موردنياز مدارس
راه هاي جلب مشارکت دانش آموزان در امور مدرسه:
مهمترين راههاي مشارکت دانش آموزان در امور مدرسه عبارتند از:
- واگذاري مسئوليت به دانش آموزان
- تشکيل کانون هاي مذهبي، علمي، فرهنگي، ورزشي و هنري توسط دانش آموزان
و ترغيب آنان به شرکت فعال در آنها
- محول کردن اجراي مراسم مختلف مدرسه به دانش آموزان
- ايجاد رقابت هاي سالم بين فراگيران
- استفاده از دانش آموزان فعال در فعاليت هاي فوق برنامه
- توجيه معلمان براي استفاده از دانش آموزان در اداره مدرسه و کلاس
- استفاده از توانمندي دانش آموزان (خط، طراحي، نقاشي و...)
- محول کردن عمران و آباداني مدرسه به دانش آموزان
- رابط قرار دادن دانش آموزان بين مدرسه و خانواده براي جلب مشارکت
اوليا
راه هاي جلب مشارکت معلمان و کارکنان در امور مدرسه:
مهمترين راه هاي مشارکت معلمان و کارکنان در امور مدرسه عبارتند از:
- همکاري و مشارکت فعال در شوراهاي مدرسه
- بهره گيري از توانايي هاي دانش آموزان در فعاليت هاي کلاسي
- تجهيز وسايل آموزشي موردنياز تدريس توسط دانش آموزان
- تجهيز کتابخانه مدرسه توسط دانش آموزان
- هدايت و راهنمايي دانش آموزان در انجام فعاليت هاي گروهي
- هدايت شغلي و تحصيلي دانش آموزان
- ارائه خدمات مشاوره اي به دانش آموزان
- تشکيل جلسات مشترک با دانش آموزان و اولياي آنها
راه هاي جلب مشارکت صاحب نظران و متخصصان در امور مدرسه:
- شناسايي افراد صاحب نظر و دلسوز به مسائل آموزش و پرورش
- دعوت از آنها براي ايراد سخنراني، معاينه پزشکي، تندخواني، تندنويسي و...
- دعوت از فارغ التحصيلان متخصص مدرسه
راه هاي جلب مشارکت انجمن ها، موسسات و افراد خير در امور مدرسه:
- انجام مکاتبه با موسسات و انجمن ها براي جلب مشارکت آنها در امور
مدرسه
- استفاده از توليدات ديداري، شنيداري، موسيقي و...
نکات مهم در کسب موفقيت انجمن اوليا و مربيان مدارس:
1- مشارکت اوليا و مربيان در تصميم سازي و تصميم گيري هايي که منجر به انجام
بهينه فعاليت ها مي شود.
2- ايجاد ويژگي هاي کار مشارکت در اعضاي انجمن اوليا و مربيان
3- استقبال از مشارکت کنندگان با هر نيت وانگيزه و هدايت نمودن اهداف و
نيازهاي فردي به گروهي و عمومي وتلاش شود که گرايش هاي مادي در حد ممکن جاي خود را
به گرايش هاي معنوي دهد.
4- پرهيز از شروع چندين طرح و برنامه به صورت همزمان در مدرسه (يک گام
مطمئن در مسير صحيح بهتر از صدگام درحاشيه و بيراهه دويدن است.)
5- تقدير و تشکر از وقت گذاري والدين براي فعاليت هاي انجمن (زيرا وقت
گذاري خود نوعي هزينه است)
6- مقيد نمودن اعضاي انجمن به عملياتي و اجرا نمودن مصوبات (مجمع عمومي و
جلسات انجمن)
7- استفاده از جلسات عمومي انجمن براي آموزش موضوعات مشارکت
8- تعيين نيازهاي واقعي مدرسه و استفاده از تخصص و توان اوليا براي رفع
نيازها
9- هدف قرار ندادن کمک هاي مالي اوليا (کمک هاي مالي يکي از جنبه هاي
مشارکت است نه کل آن)
10- جلب اعتماد والدين (اگر والدين اعتماد کنند ميزان مشارکت آنها از جمله
کمک هاي مالي به مدرسه افزايش مي يابد.)
پيشنهادها:
براي فراهم نمودن زمينه مشارکت مردم در آموزش و پرورش پيشنهادهايي به
شرح زير ارائه مي گردد:
1- اصلاح ساختار فعلي آموزش و پرورش ضروري به نظر مي رسد و در ساختار
جديد بايد اختيارات بيشتري به مديران، معلمان و دانش آموزان و مردم داده شود.
2- آموزش خانواده با جديت بيشتري پيگيري شود.
3- در آئين نامه اجرايي مدارس اختيارات بيشتري به انجمن اوليا و مربيان
داده شود.
4- دولت براي نهادينه کردن فرهنگ مشارکت در جامعه تلاش کند.
5- به ارتقاي کيفيت مدارس دولتي توجه شود.
6- از طريق رسانه هاي گروهي بويژه صدا و سيما برنامه هايي براي توسعه
مشارکت تدارک ديده شود.
7- ايجاد مدرسه ويژه آموزش اوليا با کمک و حمايت هر منطقه.
روزنامه رسالت، شماره 6271 به تاريخ 28/7/86، صفحه 6 (فرهنگي
سلام دوستان عزیز،دانش آموزان گرامی و اولیای محترم :